Wanneer heeft mijn werknemer recht op vrije dagen?

Vakantiedagen en overige vormen van verlof

Je werknemers hebben recht op betaalde vakantiedagen. Maar er zijn ook andere verlofregelingen. Het Juridisch Centrum zet de diverse vormen van verlof voor je op een rij.

Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen

Op grond van de wet heeft een werknemer recht op vakantie van ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Bij een fulltime dienstverband komt dit neer op twintig wettelijke vakantiedagen per jaar.  Vaak staat in de arbeidsovereenkomst of cao dat er een jaarlijks recht is op meer dan twintig vakantiedagen. Die extra dagen zijn de bovenwettelijke vakantiedagen.

Geldigheid

De bovenwettelijke vakantiedagen blijven vijf jaar geldig. De wettelijke vakantiedagen moet je werknemer opnemen binnen een half jaar na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Neemt je werknemer de vakantiedagen niet op, dan komen ze te vervallen. Ze vervallen echter niet als je geen toestemming hebt gegeven aan je werknemer om vrij te nemen, bijvoorbeeld vanwege drukte in het bedrijf.

Let op: ook werknemers met een nul-urencontract hebben recht op vakantiedagen. Soms wordt er aan werknemers met een nul-urencontract een all-in loon betaald. Een all-in loon houdt in dat het brutoloon plus de vakantietoeslag plus de vakantiedagen in een keer maandelijks worden uitbetaald. Dit verzamelloon kan leiden tot weerstand of onduidelijkheid.

Officiële feestdagen

De meeste werknemers krijgen vrij op officiële feestdagen, zoals Tweede Pinksterdag en Hemelvaartsdag. Maar in sommige sectoren gaat het werk op dat soort feestdagen gewoon door, zoals in de horeca en de zorg.

In de wet is niets geregeld over het recht op betaald verlof bij officiële feestdagen. Het is dus niet zo dat een werknemer altijd recht heeft op een betaalde vrije dag op officiële feestdagen. Of je werknemer vrijaf heeft op een officiële feestdag is afhankelijk van wat je met je werknemer hebt afgesproken of wat de toepasselijke cao bepaalt. Als het gehele bedrijf gesloten is op een officiële feestdag, dan moet je het salaris van je werknemer wel doorbetalen.

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof

Je werknemer heeft recht op kort, betaald verlof in de volgende situaties:

• Als er een calamiteit is in de privésituatie van de werknemer. Bijvoorbeeld als de waterleiding bij de werknemer thuis is gesprongen en de werknemer is in afwachting van hulp van de loodgieter.
• Als er sprake is van zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. De wet voorziet niet in een opsomming van wat je moet verstaan onder een zeer bijzondere persoonlijke omstandigheid. Er wordt wel een aantal voorbeelden genoemd:
  - het overlijden en de uitvaart van naaste bloed- en aanverwanten;
  - spoedeisend, onvoorzien of redelijkerwijs niet buiten werktijd om te plannen arts- of ziekenhuisbezoek;
  - een wettelijke verplichting, zoals het verschijnen in de rechtbank;
  - uitoefening van het stemrecht, maar alleen als dat niet buiten werktijd mogelijk is.

Kortdurend en langdurend zorgverlof

Je werknemer mag maximaal twee weken per jaar kortdurend zorgverlof opnemen bij een fulltime dienstverband. Dit betreft verlof voor de noodzakelijke verzorging van een zieke partner of ziek kind. In de praktijk gaat het dan meestal om kinderen die zo ziek zijn, dat ze niet naar school of de crèche kunnen. De eerste dag heeft de werknemer recht op 100% van het loon (dit valt eigenlijk onder gewoon kort verzuimverlof), daarna op 70%.

Langdurend zorgverlof is onbetaald verlof, bedoeld voor de verpleging en verzorging van een ouder, partner of kind dat levensbedreigend ziek is.

Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof

Je zwangere werknemer heeft recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Tijdens het verlof heeft de medewerker recht op een uitkering van 100% van haar dagloon op basis van de Wet arbeid en zorg. Deze WAZO-uitkering moet je als werkgever voor de zwangere werknemer aanvragen bij het UWV. Het UWV betaalt de uitkering aan jou uit, terwijl jij het loon van de werknemer blijft doorbetalen. Als werkgever moet je tijdens het verlof ook de pensioenpremie en andere arbeidsvoorwaarden zoals eindejaarsuitkering blijven betalen. Ook bouwt de werknemer tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof gewoon vakantiedagen op.

Vaderschapsverlof, kraamverlof, verlof bij adoptie en pleegzorg

De partner van de vrouw die gaat bevallen heeft recht op 1 werkweek partnerverlof. Vanaf 1 juli 2020 is aanvullend geboorteverlof mogelijk voor de partner.
Je werknemer heeft ook recht op verlof als hij of zij een kind adopteert of een pleegkind opneemt. Als werkgever vraag je dan namens je medewerker een WAZO-uitkering aan bij het UWV.

Vragen of meer informatie?

Wil je meer informatie over vakantiedagen en verlofregelingen? Neem gerust contact op met het Juridisch Centrum voor een gratis en vrijblijvend eerste advies. We zijn bereikbaar op werkdagen van 08.00 tot 18.00 uur. Bel 088 - 777 10 10 (lokaal tarief) of stel je vraag online