Wanneer heb ik recht op verlof?

Vakantiedagen en andere vrije dagen

De wettelijke regeling van betaalde vakantiedagen is bedoeld voor een gezonde balans tussen arbeid en ontspanning, tussen werk en privé. Daarnaast zijn er andere vormen van verlof. Het Juridisch Centrum bespreekt de meest voorkomende verlofregelingen.

Wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen

Volgens de wet heb je recht op vakantie van ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Werk je fulltime, dan komt dit neer op twintig wettelijke vakantiedagen per jaar. Het kan zijn dat er in je arbeidsovereenkomst of cao staat dat je jaarlijks recht hebt op meer dan twintig vakantiedagen. Die extra dagen zijn zogenoemde bovenwettelijke vakantiedagen.

Geldigheidsduur vakantiedagen

Bovenwettelijke vakantiedagen blijven vijf jaar geldig. Wettelijke vakantiedagen moet je opnemen binnen een half jaar na het kalenderjaar waarin je ze hebt opgebouwd. Deze vakantiedagen komen te vervallen als je ze niet opneemt. Dit geldt echter niet als je geen toestemming hebt gekregen van je werkgever om vrij te nemen. Onmisbaarheid door ziekte van een directe collega is daar een voorbeeld van.

Ook met een nulurencontract heb je recht op vakantiedagen. Soms krijg je dan een all-in loon. Dit houdt in dat het brutoloon plus de vakantietoeslag plus de vakantiedagen in één keer maandelijks worden uitbetaald. Een all-in loon kan leiden tot weerstand, omdat niet altijd duidelijk is welk deel van de betaling betrekking heeft op het loon, de vakantietoeslag of de vergoeding voor vakantiedagen.

Verlof met officiële feestdagen

Op officiële feestdagen, zoals Tweede Kerstdag en Nieuwjaarsdag, ben je als werknemer meestal vrij. In sommige branches geldt dat echter niet, want daar gaat het werk gewoon door, zoals in de zorg en in de horeca.

Vreemd genoeg is in de wet helemaal niets geregeld over het recht op betaald verlof tijdens officiële feestdagen. Het is dus niet zo dat je altijd recht hebt op een betaalde vrije dag als er sprake is van een officiële feestdag. Het is afhankelijk van wat er in je arbeidsovereenkomst, het bedrijfsreglement of de cao staat vermeld. Als het bedrijf waar je werkt gesloten is op een officiële feestdag, dan heb je wel recht op een betaalde verlofdag.

Verlof als je zwanger bent en gaat bevallen

Als je zwanger bent, dan heb je recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Je werkgever vraagt dan voor jou bij het UWV een uitkering aan op basis van de Wet arbeid en zorg (WAZO). Meestal wordt die WAZO-uitkering aan de werkgever uitbetaald. Je werkgever blijft gewoon het salaris aan je doorbetalen, inclusief eventuele pensioenpremie, eindejaarsuitkering en overige arbeidsvoorwaarden. Goed om te weten: tijdens je zwangerschaps- en bevallingsverlof bouw je ook vakantiedagen op.

Partnerverlof, kraamverlof, geboorteverlof

De partner van de vrouw die gaat bevallen heeft recht op 1 werkweek geboorteverlof. Dit verlof heet ook wel partnerverlof of kraamverlof.
Je hebt ook recht op verlof als je een kind adopteert of als je een pleegkind opneemt.

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof

Je hebt recht op kort verlof met behoud van je volledige salaris in de volgende situaties:

• Als er een calamiteit is in jouw privésituatie. Bijvoorbeeld bij brand in je woning.
• Als er sprake is van zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden.

De wet voorziet niet in een opsomming van wat je moet verstaan onder een zeer bijzondere persoonlijke omstandigheid. Een aantal voorbeelden geeft de wet wel:

• Het overlijden en de begrafenis van naaste bloed- en aanverwanten;
• Spoedeisend, onvoorzien of redelijkerwijze niet buiten werktijd om te plannen arts- of ziekenhuisbezoek;
• Een wettelijke verplichting, zoals het verschijnen als getuige;
• Stemmen tijdens lokale of landelijke verkiezingen, maar alleen als dat buiten  werktijd niet mogelijk is;

Kortdurend zorgverlof

Kortdurend zorgverlof is het recht op verlof voor de noodzakelijke verzorging van een zieke partner of kind. Een veelvoorkomende situatie is dat je kind zo ziek is, dat het niet naar school kan. De eerste dag heb je recht op 100% van je loon, daarna op 70%. Je mag jaarlijks maximaal twee weken kortdurend zorgverlof opnemen bij een fulltime dienstverband.

Langdurend zorgverlof

Langdurend zorgverlof is onbetaald verlof, bedoeld voor de verpleging en verzorging van een ouder, partner of kind dat levensbedreigend ziek is. Een belangrijk criterium in dat verband is wel dat jij de enige bent die deze zorg kan bieden.

Gratis eerste advies bij het Juridisch Centrum

Meestal kun je met je werkgever in goed overleg afspreken wanneer je vakantie of verlof wilt opnemen. Vaak toont een werkgever ook begrip als er een calamiteit is waardoor je even niet kunt werken. Maar soms ontstaan er vervelende discussies. Kom je er niet uit met je werkgever? Of heb je een andere vraag over vakantiedagen of verlof? Neem dan contact op met het Juridisch Centrum. We zijn bereikbaar op werkdagen van 08.00 - 18.00 uur. Bel 088 – 777 10 10 of stel je vraag online. Het eerste advies is gratis en vrijblijvend.